10 hormonet përgjegjëse për shtimin e peshës tek gratë
Askush nuk mund të thotë se shtimi në peshë mund të bazohet vetëm në dietë apo plan ushtrimesh. Në fakt, shpesh shtimi në peshë mund të fajësohet pjesërisht nga hormonet tuaja.
A e dini se dhjami kokëfortë mund të jetë më i vështirë për t’u humbur nëse hormonet tuaja nuk janë në ekuilibër? Pra, është një ide e shkëlqyeshme që së pari të kontrolloni të gjitha hormonet tuaja.
Cilat hormone? Këtu janë hormonet që dëshironi të kontrolloni për t’u siguruar që mund të arrini peshën më të shëndetshme të jetës tuaj.
1. Tiroide
Gjëndra tiroide prodhon tre hormone: T3, T4 dhe kalcitonin. Së bashku, ato rregullojnë metabolizmin, gjumin, rrahjet e zemrës, rritjen dhe zhvillimin e trurit, ndër funksione të tjera.
Ndonjëherë tiroidja nuk prodhon sasinë e duhur të këtyre hormoneve, megjithatë, dhe kjo mund të çojë në hipotiroidizëm.
Hipotiroidja shoqërohet me kapsllëk, lodhje, depresion, ritëm të ngadaltë të zemrës dhe simptoma të tjera. Megjithatë, lidhet edhe me shtimin në peshë, pasi metabolizmi juaj ngadalësohet për shkak të deficitit hormonal.
2. Leptin
Kur trupi juaj është 100% i shëndetshëm, leptina sinjalizon se jeni të ngopur dhe duhet të ndaloni së ngrëni.
Por kur hamë tepër ushqime që janë të pasura me sheqer ose ushqime të përpunuara, furnizimi i tepërt i fruktozës shndërrohet në yndyrë dhe depozitohet në mëlçi, bark dhe zona të tjera të trupit.
Ky është një problem sepse qelizat dhjamore mund të sekretojnë gjithashtu leptinën, duke desensibilizuar trupin ndaj saj dhe duke bërë që truri të injorojë sinjalin për të ndaluar së ngrëni. Ky rreth vicioz mund të çojë në nivele të larta të shtimit të peshës.
3. Insulinë
Insulina sekretohet nga pankreasi, i cili ndihmon në bartjen e glukozës në qelizat e trupit tuaj, në mënyrë që të mund të përdoret si energji ose të ruhet si rezerva energjie për më vonë brenda qelizave tuaja yndyrore.
Konsumimi i tepërt i ushqimeve të përpunuara dhe frutave, alkoolit, ëmbëltuesve artificialë dhe ngrënia e ushqimeve të pashëndetshme mund të çojë në rezistencë ndaj insulinës, ku qelizat tuaja bllokojnë insulinën, duke e lënë glukozën të qarkullojë në qarkullimin e gjakut deri në njoftimin e mëtejshëm. Kjo më në fund çon në shtim në peshë dhe diabetin e tipit 2.
4. Estrogjeni
Nivelet e estrogjenit që janë shumë të larta ose shumë të ulëta mund të shkaktojnë shtim në peshë.
Nivelet e larta të estrogjenit në trup mund të irritojnë qelizat që prodhojnë insulinë në trupin tuaj, duke ju bërë rezistent ndaj insulinës dhe nivelet e sheqerit në gjak rriten, duke çuar në shtim në peshë.
Nivelet e ulëta të estrogjenit mund të shkaktojnë gjithashtu një lloj shumë kokëfortë të shtimit të peshës. Kjo ndodh shpesh gjatë periudhës së menopauzës që gratë kalojnë më vonë në jetë. Qelizat ovariane nuk prodhojnë më estrogjen, kështu që trupi fillon të kërkojë estrogjen diku tjetër. Një burim janë qelizat yndyrore. Pra, çfarë bën trupi për t’i rivendosur gjërat në ekuilibër? Fillon të konvertojë të gjitha burimet shtesë të energjisë në yndyrë, duke çuar në shtim në peshë, veçanërisht në pjesën e poshtme të trupit.
5. Kortizoli
Kortizoli është një hormon steroid që prodhohet nga gjëndrat mbiveshkore dhe sekretohet kryesisht kur jemi nën stres, depresion, ankth, të zemëruar ose të lënduar fizikisht.
Kortizoli rregullon nivelet e energjisë dhe mobilizimin e energjisë. Por nivelet e larta mund të çojnë në hiperinsulinemi, rritje të depozitimit të yndyrës viscerale dhe maturimit të qelizave yndyrore, të cilat të gjitha mund të çojnë në peshë të shtuar në trupin tuaj.
6. Progesteroni
Progesteroni dhe estrogjeni duhet të jenë në ekuilibër nëse trupi do të funksionojë siç duhet. Në fakt, një rënie e progesteronit për shkak të menopauzës, stresit, konsumit të ushqimeve që përmbajnë antibiotikë dhe hormone ose përdorimi i pilulës së kontrollit të lindjes, të gjitha përfundimisht mund të çojnë në një rënie të progesteronit, së bashku me shtimin në peshë dhe depresionin.
7. Ghrelin
Ky është hormoni i urisë! Ghrelin ndihmon në stimulimin e oreksit dhe rritjen e depozitimit të yndyrës. Kryesisht sekretohet nga stomaku, si dhe nga zorra e hollë, pankreasi dhe truri.
Nivelet e ngritura të grelinës në gjak mund të çojnë në shtim në peshë. Njerëzit obezë janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj grelinës, duke i inkurajuar ata të hanë më shumë. Nivelet e grelinit gjithashtu mund të rriten kur jeni në një dietë të rreptë ose agjëroni.
8. Testosteroni
Po, gratë prodhojnë testosterone, megjithëse në sasi më të vogla se burrat. Ndihmon në djegien e yndyrës, forcon muskujt dhe kockat dhe rrit epshin.
Tek gratë, vezoret e prodhojnë këtë hormon, por mosha dhe stresi mund të bëjnë ndikimin e tyre, duke ulur nivelet e testosteronit. Kjo mund të çojë në një rritje të stresit dhe inflamacionit, duke rezultuar në akumulim më të madh të yndyrës.
9. Melatonin
Melatonina prodhohet në gjëndrën pineale thellë brenda trurit tuaj. Ndihmon në ruajtjen e ritmit tuaj cirkadian, në mënyrë që të flini dhe të zgjoheni me kujdes.
Kur nivelet tuaja të melatoninës rriten natyrshëm gjatë natës, lirohet hormoni i rritjes, i cili ndihmon trupin të shërohet, të ndërtojë muskuj të dobët dhe të përmirësojë densitetin e kockave. Por nëse ritmi juaj cirkadian ndërpritet, nuk flini mjaftueshëm, ose dhoma juaj thjesht nuk është mjaft e errët gjatë natës, trupi juaj fillon një përgjigje stresi, e cila mund të çojë në shtim në peshë të shkaktuar nga inflamacioni.
10. Glukokortikoidet
Inflamacioni është një pjesë e rëndësishme e procesit të shërimit. Por inflamacioni kronik mund të çojë në disa rezultate të pafat, duke përfshirë shtimin e peshës. Glukokortikoidet në fakt ndihmojnë në uljen e inflamacionit. Por ato gjithashtu rregullojnë përdorimin e sheqerit, yndyrave dhe proteinave në trupin tuaj.
Është zbuluar se glukokortikoidet, megjithatë, nuk favorizojnë sheqerin ose glukozën si lëndë djegëse për trupin tuaj dhe ato zvogëlojnë përdorimin e trupit tuaj të saj si një burim energjie. Ku ju lë kjo? Me nivele më të larta të sheqerit në gjak për shkak të rezistencës ndaj insulinës, dhe zakonisht, obezitetit apo edhe diabetit nëse lihet i pakontrolluar.
Nëse mendoni se keni një nga shenjat e lartëcekura, mos ngurroni të kontaktoni një endokrinolog, i cili do t’ju ndihmojë të balanconi peshën tuaj duke i trajtuar problemet hormonale.
Dr Enver Ismaili
Endokrinolog
