Category: Fjalori

Çka është Plaskom ? PLASKOM m. krahin. Hon, greminë, humnerë (edhe fig.). Plaskom i thellë. Ra në plaskom. Gazeta Shëndeti

Çka është Filizi ? FILIZ f. 1. Degë e re, e hollë dhe e drejtë, që del nga trungu a nga degët e një druri, nga rrënja e një bime…

Çka është Fildishi ? FILDISH m. Lëndë e fortë kockore e dhëmbëve të elefantit, të rinoqerontit dhe të hipopotamit, në ngjyrë të qumështit, prej së cilës bëhen sende të çmueshme…

Çka është Vëllimi ? VËLLIM m. 1. Madhësia e diçkaje që ka gjatësi, lartësi e gjerësi dhe që matet me njësi kubike; pjesa e hapësirës që zë një trup. Vëllimi…

Çka është Masa ? MASË I f. 1. Njësi matjeje (e gjatësisë, e peshës, e vëllimit etj.); diçka që përdoret si mjet për të matur gjatësinë, vëllimin, peshën etj.; enë…

Çka është sasia ? SASI f. 1. vet. nj. Numri i sendeve, i dukurive a i qenieve të bashkuara në një grumbull ose i anëve e i vetive të tyre,…

Çka është Pakica ? PAKICË f. 1. Sasi e vogël a numër i vogël njerëzish, sendesh etj.; kund. shumicë. Pakicë e vogël. Një pakicë njerëzish. Shitje (tregti) me pakicë. Del…

  Çka është shumica ? Shumicë f.sh. – Sasi e madhe a numër i madh njerëzish, sendesh etj.; kund. pakicë. Shumicë e madhe. Një shumicë njerëzish. Shitje me shumicë. Del…

Çka është Dhjami ? DHJAMË m. 1. Lëndë e butë e lyrshme, e patretshme në ujë që ndodhet në trupin e kafshëve dhe që përdoret si yndyrë ushqimore, në industri…

Çka është Pëlhura ? PËLHURË I f. 1. Copë e endur hollë në avlëmend ose në tezgjah, zakonisht me fije pambuku a mëndafshi që përdoret për veshje të lehta, për…

Çka është Këllëf ? KËLLËF m. 1. Pëlhurë e qepur si qeskë a si thes i vogël, që mbështjell jastëkun ose dyshekun për ta mbajtur pastër. Këllëf i qëndisur. Këllëf…

Çka është Dysheku ? DYSHEK m. Këllëf i madh prej pëlhure të trashë, i mbushur brenda me lesh, pambuk etj., i cili vendoset mbi shtrat që të mos na vritet…

Çka është shtresa ? SHTRESË f. 1. kryes. Dyshek a rrobë tjetër që shtrojmë poshtë për të fjetur; qilim, shkorsë a diçka tjetër që shtrojmë për të ndenjur a për…

Çka është trashësia ? TRASHËSI f. 1. Të qenët i trashë; vetia e diçkaje të trashë; të qenët i mbushur e i shëndoshë; madhësia e prerjes tërthore të një trupi…

Çka është Përafërsisht ? PËRAFËRSISHT I. ndajf. Në mënyrë të përafërt, duke iu afruar së vërtetës; afërsisht. E parashikoi përafërsisht motin. E gjeti përafërsisht. II. pj. Pak a shumë, një…

Çka është gjerësia ? GJERËSI f. 1. Një nga përmasat e trupave e të rrafsheve, që matet në shtrirjen e tyre më të madhe tërthore nga një buzë anësore tek…

Çka është gjatësia ? GJATËSI f. 1. Një nga përmasat e trupave, e rrafsheve ose e vijave, që matet në shtrirjen e tyre me të madhe në hapësirë nga një…

Çka ka emri i përgjithshëm ? Emri i përgjithshëm ka gjini dhe numër . Gazeta Shëndeti

Çka është Nocioni ? NOCION m. filoz. Formë themelore e mendimit, në të cilën pasqyrohen tiparet më të përgjithshme dhe më thelbësore të sendeve e të dukurive të realitetit objektiv,…

Çka është Koncepti ? KONCEPT m. Tërësia e vetive a e tipareve më të përgjithshme e më të qenësishme të një sendi, dukurie etj. ose të një klase sendesh, dukurish…

Çka është Ideja ? IDE f. 1. psikol. logj., filoz. Koncept që pasqyron në ndërgjegjen e njeriut një send, një dukuri, një marrëdhënie a një tipar të përgjithshëm të botës…

Çka është Objekti ? OBJEKT m. 1. Çdo gjë materiale, që mund të kapet nga organet e shqisave si diçka më vete; send. Objekt i gjallë. Objektet e natyrës. Grup…

Çka është disfagia, odinofagia dhe globus hystericus ? Disfagia është një ndjenjë e vështirësisë ose pengesës gjatë gëlltitjes së ushqimit . Ajo ndryshon nga odinofagia ( dhembja që ndihet gjatë…

Çka është Kryeqyteti ? KRYEQYTET m. Qyteti kryesor i një shteti, ku ndodhen organet më të larta të pushtetit shtetëror, qendra kryesore administrative, politike e kulturore e vendit. Popullsia e…

Çka është Halli ? HALL m. bised. 1. Gjendje e vështirë, mundim që vjen nga mungesa e diçkaje, nga vuajtjet etj.; nevojë e madhe për diçka, ngushticë. Ra në hall.…

Çka është Malli ? MALL I m. Dhembje e thellë shpirtërore e trishtim që ndjejmë për dikë a për diçka që ndodhet larg nesh; dëshirë e fortë për t’u kthyer…

Çka është Regjimi ? REGJIM m. 1. Sistemi shtetëror për qeverisjen e një vendi; mënyra e drejtimit dhe e organizimit politik, ekonomik dhe shoqëror në një shtet. Regjim socialist (popullor,…

Çka është Krimi ? KRIM m. 1. drejt. Veprim që kryhet në kundërshtim me ligjet në fuqi, që ka pasoja të dëmshme e të rrezikshme për shtetin, për shoqërinë a…

Çka është Nikotina ? Nikotina është stimulant i fuqishëm parasimpatomimetik dhe alkaloid që gjindet në bimët e familjes Solanaceae[1]. Nikotina gjendet në duhan Nikotina Nikotina është ndër alkaloidet kryesore e…

Çka është Lidhëzor ? LIDHËZOR mb. gjuh. Që lidhet me anë të një lidhëze; që ka lidhëz në përbërjen e vet; që ka vlerën e një lidhëze. Ndërtim lidhëzor. Fjali…

Çka është Telegrafi ? TELEGRAF m. 1. Lloj i ndërlidhjes me rrymë elektrike ose me radio, për të dhënë njoftime të shpejta nga një vend në një vend tjetër të…

Çka është Amandamenti ? Amandamenti është shtojcë (Annex) që i bëhet një ligji, një vendimi etj, me qëllim për t’u plotësuar apo për t’u përmirësuar. Gazeta Shëndeti

Çka është Kodi ? KOD m. 1. drejt. Përmbledhje e sistemuar e normave juridike, që kanë të bëjnë me një fushë të caktuar të së drejtës. Kodi civil. Kodi penal.…

Çka është Neni ? NEN I m. Nënndarje e një ligji, e një kodi, e një rregulloreje etj., zakonisht e shënuar me një numër përpara. Nen plotësues. Nenet e ligjit…

Çka është Sabotoj ? SABOTOJ kal. 1. Dëmtoj me dashje e fshehurazi pajisje, makineri, ndërtesa etj. për të penguar punën e prodhimin; pengoj, çrregulloj i prish mbarëvajtjen e një pune,…

Çka është Sabotimi ? SABOTIM m. 1. Veprimi sipas kuptimeve të foljeve SABOTOJ, SABOTOHET. Sabotimi i prodhimit (i punës). Sabotimi i luftës (i bisedimeve, i marrëveshjes). Veprime sabotimi. 2. Dëmtim…

Çka është Forca ? FORCË f. 1. shih FUQI, ~A 1, 3, 6-8. Forcë fizike (mendore, shpirtërore). Forca gërryese e ujit. Forcë ligjore. Forca punëtore. Forca e gjallë njerëzit dhe…

Çka është Puna ? PUNË f. 1. Veprimtari e dobishme që kryen njeriu, duke përdorur forcën e vet të krahut e të mendjes dhe vegla e mjete të ndryshme, për…

Çka është Plaga ? PLAGË f. 1. Vend i çarë, i prerë a i shpuar në trup me plumb, me thikë ose me ndonjë send tjetër; vend i vrarë nga…

Çka është ngjyra ? ngjyrë f. Veti fizike e një trupi për të thithur një pjesë të dritës që bie mbi të dhe për ta pasqyruar pjesën tjetër me rreze…

Çka është Qelbi ? QELB m. Lëng i trashë me ngjyrë të verdhë e me erë të keqe, që mblidhet në një plagë të pezmatuar. Qelbi i plagës. Shtrati i…

Çka është Abscesi ? Abscesi është një grumbullim i qelbit në një pjesë të trupit. Në shumicën e rasteve, zona rreth një abscesi është e fryrë dhe e skuqur. Absceset…

Çka është Aventura ? Aventurë f.sh. – Ndodhi e rastit në jetën e dikujt, me të papritura e me rreziqe. Aventurë dashurie. Roman aventurash. Jetë me aventura. Bën aventura. keq.…

Çka është Familja ? FAMILJE f. 1. Njësi e vogël e organizimit të jetës shoqërore, që përbëhet nga burri, gruaja, fëmijët ose edhe nga njerëz të tjerë të afërt, të…

Çka është Heroi ? HERO m. 1. Ai që ka kryer një vepër të lartë trimërie e vetëmohimi në luftë a në punë për popullin dhe për atdheun e vet,…

Çka është Personazhi ? PERSONAZH m. let. Individualiteti i krijuar nga shkrimtari në një vepër nëpërmjet tipareve vetjake të të cilit mishërohen disa anë tipik të një karakteri shoqëror, të…

Çka është Tema ? TEMË f. 1. Anë e jetës ose dukuri e rëndësishme, që pasqyrohet në një vepër artistike ose bëhet objekt kërkimi e studimi në një vepër shkencore.…

Çka është Deoksiriboza ? Deoksiriboza, e njohur gjithashtu si D- Deoksiriboza dhe 2-Deoksiriboza, është një aldopentozë – një monosakarid që përmban pesë atome karboni, dhe duke përfshirë një grup funksional…

Çka është Tumori ? Tumori eshte nje rritje anormale indore e krijuar nga prodhimi i tepruar i qelizave te nxitura nga nje agjent kancerogjen, per çka masa qelizore zhvillohet si…

Çka është Metastaza ? Një metastazë përcaktohet si përhapja e qelizave të kancerit nga vendi i tyre primar (organi në të cilin filloi kanceri) në një rajon tjetër të trupit.…

Çfarë është Radioterapia? Radioterapia është ndër zgjidhjet që jua bëjnë më të lehtë përballimin e sëmundjeve të kancerit, të cilat janë parë në mënyrë më efektive vitet e fundit dhe…

Çka është përmbarimi? Përmbarimi është faza e fundit e procesit gjyqësor. Pa përmbarim efektiv dhe në kohë të arsyeshme, palët privohen nga të drejtat e fituara me aktgjykim. Nga fundi…

Çka është Pasterizimi ? Pasterizimi është proces i sterilizimit të pjesërishëm. Metodat për konzervim të materies organike për mbrojtje të materieve organike për mbrojtje të produkteve ushqimore janë të njohura…

Çka është Sterilizimi ? Sterilizimi është procedurë e shkatërrimit të të gjithë mikoroorganizmave dhe sporeve te tyre. Sterilizimi bëhet me mjete të ndryshme fizike: nxehtësi, rrezatim, vibrim, filtrim. Sterilizimi me…

Çfarë është sindroma Ganser? Njerëzit me sindromën Ganser kanë episode afatshkurtra të sjelljes së çuditshme të ngjashme me atë të treguar nga njerëzit me sëmundje të tjera të rënda mendore.…

Çfarë është Anergjia? Anergjia është një gjendje kronike letargjie dhe energjie të ulët, e karakterizuar zakonisht nga paaftësia për të kryer detyrat normale. Njerëzit me anergji mund të jenë vazhdimisht…

LËNDË f. 1. Materia e prekshme, ajo prej së cilës përbëhen trupat fizikë në natyrë; thelbi cilësor i materies, substancë; fiz., filoz. një nga trajtat kryesore të qenies së materies në…

Çka është Lende   ? LENDE f. 1. Kokërr e vogël si lajthi me një kapuç nga njëra anë, që lidhin disa drurë si lisi etj. dhe që e hanë derrat e…

Çka është Kapitulli ? KAPITULL m. 1. Secila nga pjesët kryesore të njëpasnjëshme, në të cilat ndahet lënda e një libri, e një rregulloreje etj. sipas çështjeve që trajtohen; përmbajtja e…

Çka është sipërfaqja ? SIPËRFAQE f. 1. Ana e jashtme e një trupi, që e kufizon atë si diçka me vete. Sipërfaqe e rrafshët (e lëmuar, e ashpër). Sipërfaqja e…

Çka është Natriumi ? Natriumi është element i cili bën pjesë në grupin e I-rë A të Sistemit periodik , hynë në kuadër të Metaleve Alkaline . Është një ndër…

Çka është Metali ? metal m. kim. Trup i thjeshtë (si alumini, ari, bakri, hekuri, plumbi etj.) që është kryesisht në gjendje të ngurtë, i qëndrueshëm, i fortë e me…

Çka është Hidroksidi ? HIDROKSID m. kim. Trup që del nga bashkimi kimik i oksidit të një metali me ujin. Hidroksidi i aluminit (i kaliumit, i natriumit, i magnezit, i…

Çka është Hidrofil ? HIDROFIL mb. spec. Që e thith ujin; që kërkon ujë ose lagështi; që rron në ujë të ndenjur; lagështidashës. Pemë hidrofile. Lëndë hidrofile. Pambuk hidrofil. Kafshë…

Çka është Hidro ? HIDRO– fjalëform. libr. Pjesa e parë e fjalëve të përbëra, që ka kuptimin «i ujit, i ujërave, që ka të bëjë me ujin, që punon me…

Çka është Hidrosfera ? HIDROSFERË f. gjeogr. Tërësia e ujërave që shtrihen a që lëvizin në sipërfaqen e Tokës. Gazeta Shëndeti

Çka është Oqeani ? OQEAN m. 1. Hapësirë e madhe me ujë të kripur, që shtrihet ndërmjet kontinentesh. Oqeani Paqësor (i Qetë). Oqeani Indian. Oqeani i Ngrirë i Veriut. Përtej…

Çka është Kontinenti ? KONTINENT m. gjeogr. Pjesë shumë e madhe e rruzullit tokësor, e rrethuar nga të gjitha anët ose pothuajse nga të gjitha anët me dete e oqeane;…

Çka është Akademiku ? Akademik m.sh. – Anëtar i drejtpërdrejtë i një akademie të shkencave. Titull që i jepet një dijetari, një shkrimtari, një artisti etj. nga një akademi. mb. –…

Çka është Shfaros ? SHFAROS kal. E zhduk krejt, e asgjësoj, ia shuaj farën (për njerëzit dhe për qenie të tjera të gjalla). Shfaros armikun. Shfaros insektet e dëmshme (mushkonjat,…

Çka është Shfarosja ? SHFAROSJE f. Veprimi dhe gjendja sipas kuptimeve të foljeve SHFAROS, SHFAROSEM. Shfarosje e pamëshirshme (e ngadalshme, e shpejtë). Shfarosja e armikut. Shfarosja e minjve (e dëmtuesve…

Çka është Gjenocidi ? GJENOCID m. libr. Shfarosja e plotë a e pjesshme e një popullsie ose e grupeve të veçanta kombëtare. Politika e gjenocidit. Gazeta Shëndeti

Çka është Mendja ? MENDJE f. 1. Aftësia e njeriut për të menduar, për të njohur e për të pasqyruar botën, për të arsyetuar e për të gjykuar, që arrihet…

Çka është Libri ? LIBËR m. Vepër shkencore, mësimore, letrare etj. me fletë të shtypura e të lidhura së bashku në një vëllim. Libër i ri (i vjetër). Libër i…

Çka është Ditari ? DITAR I m. 1. Tërësia e shënimeve të përditshme a të kohëpaskohshme, që mbahen për ngjarje nga jeta vetjake ose nga jeta e një kolektivi; shënime…

Çka është Arsyetoj ? Arsyetoj jokal. – Përdor arsyen, vë në lëvizje arsyen për të gjetur shkaqet dhe për të zbuluar thelbin e dukurive, për të zgjidhur diçka ose për…

Çka është Arsyetimi ? Arsyetim m.sh. – Veprimi sipas kuptimeve të foljeve arsyetoj, arsyetohem. Arsyetim i drejtë (logjik, i shëndoshë). Arsyetim i cekët. Arsyetim deduktiv (induktiv). Arsyetimi i mungesave (i…

Çka është Argumenti ? ARGUMENT m. Arsyetim që përdoret për të vërtetuar ose për të kundërshtuar një mendim; provë që sillet për të mbrojtur ose për të hedhur poshtë diçka.…

Çka është Prova ? PROVË f. 1. E dhënë që sillet për të vërtetuar, për të mbrojtur ose për të hedhur poshtë diçka; dëshmi, fakt, argument. Provë bindëse (e gjallë).…

Çka është Protagonisti ? PROTAGONIST m. let. Personazhi kryesor i një vepre letrare (kryesisht në prozë); personazhi kryesor pozitiv, heroi kryesor. Protagonisti i veprës. teatër. Aktori që luan rolin kryesor…

Shkruan: Dr. Lul Raka VARIANTI I RI I KORONAVIRUSIT 1. ÇKA ËSHTË OMIKRONI? Ndryshimet gjenetike janë dukuri normale në biologjinë e viruseve. Viruset, sa më shumë që kanë mundësinë të…

Çfarë është zhurma semantike? Zhurma semantike është ndërhyrja gjatë ndërtimit të një mesazhi, si kur profesori juaj përdor fjalë të panjohura. Zhurma psikologjike është paragjykimet dhe predispozitat e ndryshme që…

Çka është Frymëzimi ? frymëzim,-i emër i gjinisë mashkullore; numri shumës; e(t) 1. veprimi sipas foljeve: burim (shembull) frymëzimi. 2. dëshirë e ngritur dhe forcë e brendshme për të bërë…

Çka është motivimi dhe pse keni nevojë për të? Sa herë keni filluar me entuziazëm një program humbje peshe, të mësoni një gjuhë të huaj dhe ndaleni pas një kohe…

Pse qentë hanë bar ? Qentë kanë nevojë për ushqime të papërpunuara në dietën e tyre dhe bari është një burim i mirë fibrash. Mungesa e ushqimeve të papërpunuara ndikon…

Çka është Qielli ? QIELL m. 1. Hapësira e lirë me ajër që rrethon Tokën dhe që duket si kube mbi kokën tonë. Qiell i kaltër (i pastër, i kthjellët,…

Çka është Sanitaria ? Sanitaria është disciplinë mjekësore që meret më ndikimin e faktorëve të mjedisit jetësor në shëndetin e njerëzve , në të njejtën kohë gjetjen e mënyrave të…

Çfarë është Nebula ? Përgjigje: Është emri i një reje të ftohtë kozmike pluhuri dhe gazi që besohet se kondensohet dhe formon yjet, planetët dhe satelitët e tyre. Gazeta Shëndeti

Çka është Sinekologjia ? Sinekologjia bën studimin e marrëdhënieve reciproke të bashkësive në tërësi ndaj mjedisit të jashtëm, marrëdhëniet e ndërsjella të anëtarëve të biocenozave, ligjshmëritë e formimit të tyre,…

Çka është Autoekologjia ? Autoekologjia studion marrëdhëniet me lloje të veçanta bimore ndaj faktorëve ekologjik të mjedisit të jashtëm. Gazeta Shëndeti

Cili është përkufizimi themelor i jetës? Jeta përkufizohet si çdo sistem i aftë për të kryer funksione të tilla si ushqimi, metabolizmi, sekretimi, frymëmarrja, lëvizja, rritja, riprodhimi dhe reagimi ndaj…

Çka është Lëngu ? LËNG m. 1. fiz. Lëndë që nuk ka formë të përcaktuar, sepse ka veti të rrjedhë e të marrë formën e enës ku ndodhet dhe që…

Çka është Alkooli ? ALKOOL m. Lëng pa ngjyrë, që avullohet e ndizet shpejt dhe që nxirret nga distilimi i verës, i lëngjeve të frutave të ndryshme, nga drithërat etj.…

Çka është Brenga ? BRENGË I f. Gjendje shpirtërore e shqetësuar dhe e rëndë, trishtim i thellë nga malli për dikë, nga vuajtjet etj.; vuajtje e rëndë shpirtërore, hidhërim. Jetë…

Çka është Hidhërimi ? HIDHËRIM m. 1. Veprimi sipas kuptimeve të foljeve HIDHËROJ, HIDHËROHEM. Hidhërimi i miellit. 2. fig. Dhimbje shpirtërore që ndiejmë nga një fatkeqësi a nga fjalët e…

Çka është hidhëroj ? HIDHËROJ kal. 1. E bëj të hidhur diçka, i jap shijen e hidhur diçkaje. Ia hidhëroi gjuhën. Duhani ta hidhëron gojën. Ena e hidhëroi gjellën. 2.…

Çka është pikëlloj ? PIKËLLOJ kal. E hidhëroj shumë dikë, e bëj që të ndiejë menjëherë një dhembje të madhe shpirtërore, i shkaktoj pikëllim, e helmoj. E pikëlloi vdekja e…

Çka është Pikëllimi ? PIKËLLIM m. 1. Veprimi sipas kuptimeve të foljeve PIKËLLOJ, PIKËLLOHEM. 2. Dhembje e thellë që ndiejmë në zemër për humbjen e papritur të ndonjë njeriu shumë…

Çka është Urrejtja ? URREJTJE f. Ndjenjë e fortë armiqësie për dikë a për diçka; dëshirë e fortë për ta parë keq tjetrin. Urrejtje e fortë (e hapur, e pashuar,…

Çka është Fuqia ? FUQI sh. 1. Aftësia e njeriut ose e qenieve të tjera të gjalla për të vepruar, për të bërë punë ose lëvizje duke tendosur muskujt; mundësia…