Kuiz për Minerale – Kuize dhe Teste
Kuizi apo Testi – Matura Shtetërore
Kuiz apo Test nga Kimia – Kuize dhe Teste
Çka është Hekuri?
Hekuri është element kimik. Në trupin e njeriut ai merr pjesë me 0,008 % të masës, dhe gjendet kryesisht në gjak. Sasia e hekurit në gjakun e njeriut do të mjaftonte për një gozhdë. Kjo sasi kur lidhet me oksigjenin merr ngjyrë të kuqe, kjo është arsyeja që gjaku i njeriut të ketë këtë ngjyrë, të përafërt me ngjyrën e ndryshkut (tek hekuri në natyrë). Hekuri është metali me i përdorshëm ne industri. Ne furrnalta ai përpunohet dhe shndërrohet ne materiale te ndryshme. Hekuri mund te kthehet ne çelik kështu qe i përmirëson vetitë e tij.
Përfitimi dhe përpunimi i xeherorit të hekurit është bërë që në vitin 3000 p.e. sonë, në Misir (Egjipti i sotshëm).Tani ky metal perdoret dhe ne industri dhe per ndihma mjeksore
Komponimet kimike të Hekurit
Hekuri në natyrë nuk mund të gjendet në gjendje kimike të pastër. Komponimet e hekurit që hasen në natyrë janë xehet apo mineralet të cilat janë okside, karbonate dhe sulfare te hekurit. Xehet më të rëndësishme janë hematiti Fe2O3, magnetiti Fe3O4, sideriti FeCO3, dhe piriti FeS2. Përdoret për shkatërrimin e dëmtueseve te bimëve, ne mjekësi, ne industrinë tekstile.
Vetitë e Hekurit
Hekuri është një metal me shkëlqim të argjendtë dhe shpejt korrodohet sepse reagon ndaj oksigjenit. Përdoret në formë të legurave si çelik kur kombinohet me karbonin por mund të kombinohet me kromin, manganin etj. Ka gjendje agregate te ngurte,ka ngjyre hiri,dhe dendesia e tij eshte 7.874.
Hekuri i pastërt ka karakteristika mekanike të dobëta dhe kosto të lartë prodhimi. Në teknikë e në ndërtim përdoren aliazhet e shumta të hekurit. Rëndësi të madhe kanë aliazhet hekur-karbon, në radhë të parë giza dhe çeliku, të cilat janë aliazhet më të rëndësishme në industri…
Përftimi i hekurit
Hekuri ne industri përftohet kryesisht prej xeherorëve te tije e keto janë -xeheror hekuri(p.sh.hematiti ose magnetit) -koku,si mjet reduktues -guri gëlqeror,si shkrirës -ajri i nxehtë qe vjen nga kauperët ose pyrgjet(kullat).Në fillim bëhet fërgimi i xeherorit me qëllim të oksidimit të sulfureve dhe karbonateve nëse ato gjendente pranishme ne xeherore ,si dhe largimit të lagështirës që gjendet në xeherore pastaj xeherori transportohet me vagoneta të posatshme deri ne grykën e furrënaltes pastaj transportohet koku(qymyri) dhe pastaj guri gelqeror dhe permes kaupereve(aparatur e posatshme)hyn ajri dhe ndihmon djegie.
Related posts
Çka janë Lipidet apo yndyrnat?
Lipidet janë molekula që përmbajnë acide yndyrore nga të cilat krijohet membrana qelizore. Lipidet (Yndyrat) përmbajnë karbon, hidrogjen dhe oksigjen.
Lipidet paraqesin grupin mjaft heterogjen te komponimeve organike, të cilat nuk treten në ujë, por treten në tretës organikë.
Çdo molekule lipidike përbëhet nga një molekulë alkool glicerinë dhe tri molekula acide yndyrore.
Në këto bashkëdyzime organike bëjnë pjesë yndyrat e thjeshta dhe ato të përbëra.
Yndyrat e thjeshta përmbajnë vetëm acide yndyrore dhe glicerinë.
Yndyrat e përbëra, përveç acideve yndyrore dhe glicerinës, përmbajnë edhe atome te fosforit e të azotit.
Ndër lipidet e përbëra, më të përhapura janë lipoproteinat, fosolipidet, karotenoidet, steroidet etj.
Fosfolipidet marrin pjesë në ndërtimin e membranave qelizore.
Lipidet, në radhë të parë shërbejnë si burim i rëndësishëm energjetik (nga djegia e një grami yndyrë lirohen 9,5 kilokalori, pra dy herë më shumë se nga djegia e një grami karbohidrate) për qelizën dhe për organizmin.
